หมวดหมู่บทความ คลินิคคุณแม่ คนมีลูกยาก คนอยากมีลูก

Search by tag : คลินิคคุณแม่, คลินิกหมอสูติ, การคลอดท่าก้นกับคนมีลูกยาก, คนมีลูกยาก คนอยากมีลูก, ครรภ์พิษ (4)


จดหมายถึงลูก PDF Print E-mail
Written by Administrator   
Saturday, 20 December 2008

ลูกชายข้าพเจ้าซึ่งกำลังเรียนอยู่ชั้น ป.6 ได้มาขอให้ข้าพเจ้าแต่งกาพย์ยานี 11 สัก 1 บท เพื่อไปส่งคุณครูข้าพเจ้าคิดไปคิดมา ก็คิดว่า หัวข้อ ‘ความรู้’ น่าจะเหมาะสมเนื่องจากข้าพเจ้าอยากจะสอนลูกชายให้ตระหนักถึงความสำคัญของ ‘ความรู้’ ข้าพเจ้าได้แต่งไปเพียง 1 บท ตามที่คุณครูกำหนดมาเมื่อเวลาผ่านไป พอมานั่งทบทวน พลันรู้สึกว่า ความยาวของกาพย์ยานีที่แต่งไปนั้นคงไม่มีประโยชน์อะไรมากนัก เด็กอายุ 11 ขวบคงไม่สนใจสิ่งที่สอดแทรกสอนมีน้อยเกินไปเด็กคงเก็บไว้ในหัวได้ไม่นาน แต่หากข้าพเจ้าเขียนเป็นเรื่องราวหลากหลายถึงลูกชายในเชิงบันทึกโดยใส่ข้อคิดและบทกลอนลงไปทำนองเป็น ‘จดหมาย’ อันนี้น่าจะเป็นประโยชน์แก่เขามากกว่า เพราะเมื่อเขาเติบโตขึ้น เขาจะได้รู้ว่าพ่อแม่รักเขาเพียงไหนนอกจากนั้นคำสอนและประสบการณ์ที่ซ่อนอยู่ ย่อมสามารถช่วยแก้ปัญหาให้เขาได้ในยามที่พ่อแม่ไม่อยู่

เดือนที่ผ่านมามีโศกนาฏกรรมเกิดขึ้น 2 รายซ้อน แต่ละเหตุการณ์เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วจนแพทย์และพยาบาลเวรตั้งตัวไม่ทันรายแรกเป็นการเสียชีวิตของทารกน้อย ส่วนอีกรายเป็นการเสียชีวิตของผู้เป็นมารดา เหตุการณ์ทั้งสองนี้น่ากลัวมาก

เหตุการณ์แรกนั้นเกิดขึ้นในวันอังคารหนึ่งที่ข้าพเจ้ามาเข้าเวรช่วงเวลาเช้าเมื่อข้าพเจ้ามาถึงที่ห้องผ่าตัดเพื่อมาทำหัตถการตามที่กำหนดไว้ล่วงหน้าปรากฏว่ามีคุณหมอท่านหนึ่งกำลังผ่าตัดคลอดให้กับคนท้องรายหนึ่งอยู่ คนท้องรายนี้อายุ28 ปี ครรภ์แรกตั้งครรภ์ครบกำหนด ปัญหาคือคนท้องรายนี้มีไข้ไม่สบายก่อนมาโรงพยาบาล3 วัน วันที่มาห้องคลอด คนไข้เดินทางมาแต่เช้ามืด คนไข้บอกว่า‘เด็กไม่ค่อยดิ้น’ คุณหมอจึงให้เข้ารับการตรวจสภาพเด็ก(non stress test) ผลปรากฏว่า ทารกตอบสนองในลักษณะที่ไม่ค่อยดี(non-reactive)คุณหมอผู้รับผิดชอบจึงตัดสินใจผ่าตัดคลอดให้ ผลคือได้ทารกเพศหญิง น้ำหนักแรกคลอด 3,300 กรัม คะแนนศักยภาพแรกคลอด6, 8 (คะแนนเต็ม 10, 10) แต่หลังจากนั้นไม่นาน ทารกน้อยก็มีอาการทรุดลงอย่างรวดเร็ว ทั้งหายใจไม่ดีน้ำตาลในเลือดต่ำ และซึมลงอย่างเห็นได้ชัด ในที่สุดก็ถูกส่งตัวไปรักษาต่อที่ห้องไอ.ซี.ยู.ทารกแรกเกิด หนูน้อยได้รับการเยียวยาอย่างเต็มที่ แต่ก็ไม่สามารถหนีพ้นจากเงื้อมมือของมัจจุราชเธอเสียชีวิตในวันรุ่งขึ้นตอนย่ำค่ำ กุมารแพทย์ผู้อยู่ในเหตุการณ์บอกว่าทารกน่าจะเป็น pulmonary hypertention of the newborn แต่ผลเลือดเพาะเชื้อ(Hemoculture) ปรากฏว่าผู้เป็นมารดาติดเชื้อไวรัสที่ชื่อ ‘Toxoplasmosis’ซึ่งน่าจะมีผลต่อการติดเชื้อทั่วร่างกายในทารก และเป็นเหตุให้เสียชีวิตในเวลาต่อมา

เหตุการณ์ที่2 เป็นเหตุการณ์ที่เกิดกับตัวคนท้องเองโดยคนท้องนั้นอายุ 42 ตั้งครรภ์ที่ 3 (เคยแท้งบุตรมาแล้ว2 คน) การตั้งครรภ์ครั้งนี้ดำเนินมาจนกระทั่งครบกำหนดคนไข้มาถึงห้องคลอดหลังเที่ยงคืนตอน 2 นาฬิกาด้วยเรื่องเจ็บครรภ์คุณหมอผู้รับผิดชอบเห็นว่า เธอมีอายุมากและตั้งครรภ์บุตรรอดชีวิตคนแรก (Elderlyprimigravida) จึงสั่งการให้คนไข้เข้ารับการผ่าตัดทันทีคนไข้คลอดเมื่อเวลา 2 นาฬิกา 25 นาที ได้ทารกเพศชาย น้ำหนักแรกคลอด 2,640 กรัมแข็งแรงดี แต่ทันทีที่ทารกคลอด หัวใจคนไข้ก็หยุดเต้น ทั้งๆ ที่ท่อช่วยหายใจยังคาอยู่ในหลอดลมนอกจากนั้นเลือดของคนไข้ยังขาดคุณสมบัติในการแข็งตัว ทำให้เลือดออกในทุกทวาร คนไข้เสียชีวิตในเวลาต่อมาไม่นานนักถึงแม้จะได้รับการช่วยเหลืออย่างสุดความสามารถจากทีมงานแพทย์และพยาบาล

การเกิดมาโดยได้อัตภาพเป็นมนุษย์นั้นพระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นยากมากๆข้าพเจ้าเพิ่งมาตระหนักรู้ในช่วงที่มีศรัทธาคงมั่นยามเมื่ออายุล่วงเลยมากแล้วหากเราพิจารณาจากเรื่องราวข้างต้น จะพบว่ารายแรกลูกเสียชีวิตหลังจากคลอดได้เพียงวันเดียว ทั้งๆ ที่รูปร่างทารกสมบูรณ์สวยงามทุกประการแต่การติดเชื้อไวรัสชนิดรุนแรงของคุณแม่ช่วงนั้น (กลุ่มไวรัสที่เรียกว่า TORCH)ทำให้ลูกติดเชื้อไปด้วยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ส่วนรายที่ 2 แม้ทารกจะรอดชีวิตอย่างหวุดหวิดจากภาวะแทรกซ้อนที่เรียกว่า‘ภาวะน้ำคร่ำเข้าสู่กระแสเลือด (Amniotic Embolism)’ ชีวิตของหนูน้อยยังต้องอยู่อีกยาวนาน แต่จะเป็นอย่างไรในเมื่อคุณแม่ไม่ได้อยู่ด้วยใครเล่าจะให้ความรักความอบอุ่น? ใคร...จะรับฟังและปลอบโยนยามที่มีทุกข์? ใคร...จะให้กำลังใจและชื่นชมยินดียามที่เขาประสบความสำเร็จ?

วันเสาร์ที่ผ่านมาข้าพเจ้าได้ผ่าตัดทำคลอดเอาเด็กออกทางหน้าท้องให้กับคนไข้รายหนึ่ง ชื่อคุณพรพรรณ เธออายุ20ปี ตั้งครรภ์แรก มีอายุครรภ์ไม่แน่ชัด อาจเป็น 36 หรือ 40 สัปดาห์ก็ได้ เนื่องจากคุณพรพรรณจำไม่ได้แน่นอนว่าระดูครั้งสุดท้ายเมื่อไหร่? ระดูครั้งสุดท้ายที่เธอบอกเป็นเพียงการคาดประมาณดังนั้น ตอนที่ฝากครรภ์ เพื่อให้การคำนวณอายุครรภ์ใกล้เคียงกับที่เป็นจริงมากที่สุดคุณพรพรรณจึงได้รับการตรวจดูทารกโดยอัลตร้าซาวด์ผ่านทางหน้าท้องเมื่ออายุครรภ์ 24สัปดาห์ ปรากฏว่า อายุครรภ์ที่คำนวณจากการวัดส่วนต่างๆ ของร่างกายทารกได้เท่ากับ20 สัปดาห์ ต่างจากที่นับได้จากระดูครั้งสุดท้าย (โดยประมาณ) ถึง 4 สัปดาห์คุณพรพรรณได้ฝากครรภ์ต่อมาอีก 2 เดือน ก็มาพบกับข้าพเจ้า ขณะนั้นเธอมีอายุครรภ์ 28สัปดาห์ (จากการคำนวณโดยการตรวจผ่านเครื่องอัลตร้าซาวด์) ข้าพเจ้าได้ตรวจดูอัลตร้าซาวด์ซ้ำอีกหลายครั้งก็พบว่า ทารกมีการเจริญเติบโตสัมพันธ์กับการคำนวณที่สูติแพทย์เดิมได้ตรวจดูไว้ คือน้อยกว่าอายุครรภ์ที่นับจากระดูครั้งสุดท้าย 4 สัปดาห์ข้าพเจ้าค่อนข้างเอนเอียงเชื่อว่า คุณพรพรรณจะมีอายุครรภ์เพียง 35 - 36 สัปดาห์ในที่เจ็บครรภ์มาห้องคลอดแต่เนื่องจากมดลูกของคุณพรพรรณมีการหดรัดตัวถี่มากถึงขั้นเข้าสู่กระบวนการคลอด ข้าพเจ้าจึงตรวจภายในให้กับคนไข้ปรากฏว่า ปากมดลูกเปิด 3 - 4 เซนติเมตร ความบาง 90เปอร์เซ็นต์ ซึ่งจำเป็นต้องปล่อยให้คลอด ข้าพเจ้าลังเลใจว่า จะให้คลอดทางไหนดี(ทางช่องคลอด หรือ ผ่าตัดเอาเด็กออกทางหน้าท้อง) แต่จากประสบการณ์ ข้าพเจ้าคิดว่า การผ่าตัดเอาเด็กออกทางหน้าท้องน่าจะปลอดภัยสำหรับเด็กมากกว่าโดยเฉพาะในทารกที่คลอดก่อนกำหนด

ที่ห้องผ่าตัดเมื่อข้าพเจ้าเจาะเข้าไปในถุงน้ำคร่ำ ก็พบน้ำคร่ำมีสีเขียวอ่อน (Meconium)นั่นแสดงว่า  ทารกเริ่มขาดอ๊อกซิเจนโชคดีที่เราตัดสินใจให้คลอดตอนนั้น ทารกจึงคลอดออกมาอย่างปลอดภัย เป็นเพศหญิงมีขนาดตัวค่อนข้างเล็ก น้ำหนักแรกคลอด 2,080 กรัม คะแนนศักยภาพแรกคลอด 8, 9(คะแนนเต็ม 10, 10) นอกจากนั้นแล้วจากการตรวจร่างกายทารกน้อย ปรากฏว่า ลูกคุณพรพรรณเป็นทารกที่มีอายุครบกำหนด เพียงแต่ได้รับอาหารไม่พอในครรภ์จึงทำให้มีขนาดตัวเล็กกว่าที่ควรจะเป็น เนื่องจากรกและสายสะดือมีขนาดเล็ก ทำให้มีการนำอาหารมาสู่ทารกน้อยเกินไปทารกเหล่านี้จะเป็นทารกที่มีการเติบโตช้าในครรภ์ (Intrauterine growth retardation) และมีโอกาสเสียชีวิตได้ง่าย อย่างไรก็ตาม ปอดของเด็กเหล่านี้มักพัฒนาสมบูรณ์แล้วจนสามารถอยู่รอดได้ในโลกภายนอก

สำหรับกรณีของคุณพรพรรณข้าพเจ้ายังรู้สึกหวั่นใจในตอนนั้นว่า ลูกของเธอจะมีปัญหาเกี่ยวกับปอดเพราะไม่ได้นึกถึงภาวะทารกเติบโตช้าในครรภ์มาก่อน ซึ่งหากเป็นกรณีทารกคลอดก่อนกำหนด(Premature baby) ลูกคุณพรพรรณอาจต้องอยู่ในตู้อบเป็นเวลานานปัญหาของทารกคลอดก่อนกำหนดก็มีมาก และเป็นเรื่องที่คาดเดาได้ยาก อย่างไรก็ตามหากเป็นสมัยก่อน เมื่อข้าพเจ้าเจอเหตุการณ์เช่นนี้ ข้าพเจ้าคงค่อนข้างมั่นใจอย่างยิ่งว่าทารกคงไม่มีปัญหาอะไร แต่วันเวลาได้ล่วงเลยมาจนถึงยุคปัจจุบัน ซึ่งมีการฟ้องร้องจากผู้เสียหายบ่อยๆทำให้ข้าพเจ้าเกิดความลังเลในการตัดสินใจ อย่างไรก็ตาม ข้าพเจ้าคิดว่านี่คือการตัดสินใจดีที่สุดแล้วเท่าที่จะทำได้ และโชคดีที่ทารกแข็งแรงสมบูรณ์แม้จะน้ำหนักน้อย

เด็กที่เกิดมาทุกคนล้วนต้องรับวิบากกรรมดังจะเห็นได้จากตัวอย่างข้างต้น บ้างก็เสียชีวิตหลังจากคลอดออกมาไม่นานบ้างก็ต้องอยู่อย่างเดียวดายโดยปราศจากมารดา บ้างก็มีขนาดตัวเล็ก บ้างก็รูปร่างพิการทั้งนี้ทั้งนั้น เมื่อรอดชีวิตออกมาอยู่ดูโลกภายนอก พ่อแม่ก็ยังต้องดูแลอบรมสั่งสอนให้ดีที่สุดเพื่อให้เขาเหล่านี้เป็นคนดีของสังคมและมีชีวิตที่สุขสบายพอสมควร

อะไรคือปัจจัยให้เด็กอยู่รอดได้ในสังคมยุคปัจจุบันเครื่องมือที่ดีอย่างหนึ่งก็คือ ‘ความรู้’

สำหรับข้าพเจ้าที่มีลูกยามวัยล่วงเลยไปค่อนข้างมากเมื่อลูกของข้าพเจ้าเติบใหญ่ ข้าพเจ้าก็คงสูงอายุแล้ว บางที...คำสอนที่เราพร่ำบอกอยู่ทุกวันลูกอาจจะยังไม่เข้าใจ และเมื่อเวลาผ่านไป เราเองก็คงลืมว่าอยากจะสอนอะไร บางทีการเขียนบันทึกเรื่องราวน่ารู้ในลักษณะ‘จดหมายถึงลูก’ โดยสอดแทรกคำสอน คำกลอนลงไปในช่วงเวลาปัจจุบัน เพื่อให้ลูกอ่านในอนาคต อาจเป็นสิ่งดีที่เหมาะสมเผลอๆ อาจกลายเป็นสื่อทางใจต่อลูก ยามที่เราหาชีวิตไม่แล้วข้าพเจ้าได้แต่งกาพย์ยานีต่ออีกหลายบทจากที่เคยแต่งไว้ให้ลูกเพื่อส่งเป็นการบ้านโดยหวังว่าวันหนึ่งลูกจะนำไปอ่าน และเปลี่ยนวิถีชีวิตเป็นบุคคลที่ขยันและรักการอ่านแทนที่จะสนุกสนานตามประสาเด็ก รวมทั้งวัยรุ่น ด้วยการใช้ชีวิตผ่านไปวันหนึ่งๆ

ความรู้

ความเอ๋ย ความรู้                   เปรียบเช่นครูผู้สอนสั่ง

เผลอพลาดอาจยับยั้ง           ช่วยลดหย่อนผ่อนหนักเบา

อวิชชา คือ ไฟผลาญ             จิตวิญญาณปานแผดเผา

การเรียนเปลี่ยนใจเรา           คอยขัดเกลากิเลสลวง

วิชาเหมือนสินค้า                   ที่มีค่ากว่าทั้งปวง

ไขแก้จนลุล่วง                        บ่วงปัญหาสารพัน

เป็นคนย่อมเคยผิด                                พลั้งความคิดจิตกระสัน

ก้าวย่างทางโลกันตร์            หลงความฝันอันวิไล

จงเรียนอย่างรู้ค่า                   ทุกเพลาอย่าไถล

สะสมระดมไว้                        เป็นเสบียงเลี้ยงตัวเรา

ความรู้คู่ความคิด                  ดลให้จิตไม่โง่เขลา

พากเพียรแต่วัยเยาว์            เพื่อตัวเจ้ามีปัญญา

เดินทางสู่จุดหมาย                                เร่งขวนขวายด้วยศรัทธา

ชีวิตไม่โรยรา                          เพราะความรู้อยู่กับตน  


Related items

ความเห็น (0)Add Comment
เขียนแสดงความเห็น
 
  smaller | bigger
 

busy
Last Updated ( Saturday, 20 December 2008 )
 
< Prev   Next >
นิตยสาร M&C แม่และเด็ก ฉบับที่ 558 มีนาคม - เมษายน 2564